9 t/m 12 september
THE CINEMA OF
ROSA VON PRAUNHEIM
at Goethe-Institut Amsterdam
& Filmhuis Cavia
NL In sommige kringen is de naam Rosa van Praunheim haast van mythologische grootte. Sinds de late jaren ’60 heeft hij meer dan 150 films uitgebracht en is uitgegroeid tot een van de meest toonaangevende personen binnen de Duitse culturele underground en de onafhankelijke cinema van dat land in het bijzonder. Zijn flamboyante passie en confronterende esthetiek hebben geholpen de unieke tegencultuur van het West-Berlijn van de jaren ’70 en ’80 te creëren. Het leven aan de andere kant van de muur is hem echter ook niet vreemd. En hij heeft ook een tijdje in New York gewoond.
Rosa’s films focussen zich op de levens van outsiders: onverzettelijke individuen die niet in een traditioneel paradigma of sociaalsysteem passen. Veel van zijn werk duikt in de gayscene, zoals bijvoorbeeld zijn in 1971 uitgebrachte Nicht der Homosexuelle ist pervers, sondern die Situation, in der er lebt, een film die zijn internationale doorbraak betekende. Dit werk veroorzaakte destijds haast een cinematografische én maatschappelijke aardbeving. In de film zien we een rigoureuze en vrijmoedige eerlijkheid die we zelfs in de hedendaagse cinema niet tegenkomen. Vanaf dat moment is hij altijd zijn eigen artistieke pad gevolgd en een heeft zijn totaal eigene baanbrekende onafhankelijke filmstijl ontwikkeld. Een stijl die fictie en documentaire vaak aan elkaar koppelt. Zijn films schakelen dan ook soepeltjes van rauw realisme naar dromerig surrealisme.
Als publiek persoon staat Rosa bekend om zijn grotesk speelse voorkomen, maar wordt net zozeer gerespecteerd om zijn serieus activistisch werk voor de queerbeweging. Zijn standpunten over controversiële onderwerpen waren en zijn vaak onorthodox, maar hebben LGBTIQ*-vraagstukken wereldwijd blijvend beïnvloed.
EN In many circles, the name of Rosa von Praunheim evokes a kind of mythological legend. Since the late 1960s he has been one of the leading figures of independent German cinema and the underground cultural scene, having knocked out over 150 films. He has lived on both sides of the Berlin Wall, and also in New York back in the 1970s. In West Berlin his flamboyant spirit and wild confrontational aesthetics helped create the unique counter-culture that defined that city during its heydays of the seventies and eighties.
Rosa's films center on the lives of outsiders, uncompromising individuals who don't fit any paradigm or social system. Much of his work delves into the Queer world, as in his first international success It Is Not the Homosexual Who Is Perverse, But the Society in Which He Lives, which he threw on the screens in 1971. What ensued was nothing short of a cinematic and societal earthquake. Already in this film we see a rigor and brutal honesty that can't be found anywhere in cinema today. Since then he has followed his own artistic vision and created his own trailblazing path of independent filmmaking. A very personal vision exploring both fiction and documentary films, often fusing the two together. His films can switch from biting realism to dreamily surreal sequences.
As a public personality, Rosa stands out for for his colorful antics, but is also respected for his very serious work as an activist in the queer liberation movement. His stances on controversial issues were often unorthodox, but they have influenced LGBTIQ* issues worldwide.
at Goethe-Institute Amsterdam:
Donderdag 9 september, 19:30
SPECIAL
Tödliche Tropfen (Darkroom)
Rosa von Praunheim | 2020 | Duitsland | 89' | EN subs
NL Een zowel lyrische als sombere verkenning van de hedendaagse Berlijnse gayscene die uitlicht op het verhaal van Lars en zijn partner Ronald. Het stel is naar Berlijn getogen om een vrij en onafhankelijk leven te leiden, maar dan neemt een dodelijk partydrug hun leven over als Lars hierdoor geobsedeerd raakt. Eén van Praunheims meest gerenommeerde werken uit recentere jaren, raakt als een lappendeken van verschillende stijlen, vanuit een verfrissend nieuwe hoek, de bekende thema’s in de films van de cineast.
Rosa von Praunheim is bij de film aanwezig!
EN A both lyrical and sombre exploration of Berlin’s contemporary gay scene centred on the story of Lars and his partner Roland, who move to Berlin together to pursue a free and independent life, until Lars becomes obsessed with a deadly party drug which takes over the couples’ life. Told in a dreamy patchwork of narrative styles, this is one of Praunheim’s most celebrated works of recent years; touching upon known themes to the German auteur from a refreshingly new angle.
In the presence of Rosa von Praunheim.
Vrijdag 10 september, 19:00
SPECIAL
Ich bin meine eigene Frau (I am my own woman)
Rosa von Praunheim | 1992 | Duitsland | 91' | EN subs
NL Deze bijzondere film vertelt het al even bijzondere, maar waargebeurde verhaal van Charlotte Mahlsdorf, een travestiet in Nazi-Duitsland en later Oost-Duitsland. Daar runde ze een museum dat een hotspot werd voor feesten en discussies in de gayscene van de DDR. Ze had een ingetogen, maar toch vastberaden manier om elk regime waaronder ze leefde, te ondermijnen. Ze werd daarom altijd vervolgd, zowel in Nazi-Duitsland en in de DDR, als ook in het weer verenigde Duitsland. Haar vroegere leven wordt in deze documentaire door twee actrices gespeeld, haar latere leven wordt door Charlotte zelf getoond. Een inspirerend verhaal over het tegen alle verwachtingen in vechten voor je eigen passie en levenskracht.
EN This amazing flick is the recounting of a true story about Charlotte von Mahlsdorf. She has an amazing story, and one that puts a spotlight on secret histories that are being lost. Charlotte was a transvestite in Nazi Germany, and afterwards in the former East Germany where she ran a museum that became a hot spot for parties and discussions for the gay community. She had a discreet yet determined way of undermining any regime she lived under, and she was alway persecuted all her life - in Nazi Germany, East Germany and so-called unified Germany after the fall of the wall. This documentary charts her life, using two actresses to perform her earlier life, and she herself is present to wrap things up. What an inspiring story – about fighting for your own spirit against all odds.
Vrijdag 10 september, 21:00
SPECIAL
Nicht der Homosexuelle ist pervers, sondern die Situation, in der er lebt (It Is Not the Homosexual Who Is Perverse, But the Society in Which He Lives)
Rosa von Praunheim | 1971 | Duitsland | 67' | EN subs
NL Een film die zo direct en compromisloos is in zijn onverschrokken passie en kracht, dat het in deze tijd nog steeds als een schok voelt. Of misschien juist in deze tijd. Daniel vertrekt naar Berlijn en deze jonge man laat zich onderdompelen in verschillende subculturen die de gayscene van deze stad kent: van privé-slaapkamers van de slechter bedeelden, tot de landhuizen van de allerrijksten. Van de homocafés tot de meest hardcore afwerkplekken in de parken. Van de verfijnde queens tot de macho leerscene en tot de oudere mannen die op openbare toiletten rondhangen, hopend om te scoren. Er wordt een controversieel beeld geschept dat bijtende kritiek levert op waar we naar aan het kijken zijn. De film werkt daarom op twee vlakken: op zowel het persoonlijke als op het maatschappelijke vlak.
EN This flick from the early 1970s is so direct and uncompromising that it's shocking. Cinema over the course of years has become so soft and likeable, making the fearlessness of this spirit simply impossible. It is bound to provoke controversy... and it is such a relief because of that. We follow a young man named Daniel who moves to the big city of Berlin and steps into the various gay subculture scenes there. From private bedrooms of the poor, to the country homes of the rich, from the gay bars to the more hardcore meeting places in the city parks. From queens to leather boys to elderly men who hang out at the public toilets hoping to score. As events unfold, they are punctuated with a narration that is a biting critique of what we are watching. Therefore, it works on two levels at the same time... the personal and the sociological.
Zaterdag 11 september, 19:00
SPECIAL
Anita: Tänze des Lasters (Anita: Dances of Vice)
Rosa von Praunheim | 1986 | Duitsland | 89' | EN subs
NL Tijdens de Weimarerrepubliek was Berlijn dé hoofdstad van decadentie. Dit Berlijn was het Berlijn van de cabaretdanser Anita Berber, die bekend stond om haar zinderend hete biseksualiteit. Ze werkte samen met haar bij tijd en wijle geliefde Sebastian Droste. Hun naaktdansen, cocaïnegebruik en ongeremde seksleven stond symbool voor de uitspattingen van deze stad. Berber werd in een gesticht gegooid na “schennis van de eerbaarheid” op straat en stierf op 29-jarige leeftijd aan tuberculose. Haar verhaal is een verhaal over een vrouw die plezier, passie en zelfs waanzin omarmt boven de restricties van de maatschappij. Low-budget maar hoog gestileerd, een film vol kracht en schoonheid. Meteen een cultfavoriet in het underground circuit bij uitbrenging in 1986, is het vandaag de dag een vergeten pareltje. Eentje die vraagt om weer herontdekt te worden!
EN Back in the 1920's, when Berlin was a wild and decadent city, there was a cabaret dancer called Anita Berber who was notorious for her sizzling bisexuality. She worked together with her sometimes lover Sebastian Droste, and their nude dancing, cocaine habits and uninhibited sex lives made them the symbol of all the excess that Berlin represented. Berber was thrown into a mental hospital after exposing herself on the streets of Berlin, and died of tuberculosis at age 29. What unfolds is a tale about a woman who embraces pleasure, passion and even madness over the restrictions of society. Low budget but highly stylized, it's a magical film that has both spirit and beauty. When it first hit the screens in the underground circuits in the 1980s, it was a cult favorite, but today this rough gem is criminally forgotten.
Zaterdag 11 september, 21:00
SPECIAL
Stadt Der Verlorenen Seelen (City of Lost Souls)
Rosa von Praunheim | 1983 | Duitsland | 91' | EN subs
NL Trashy op de meeste mooie manier, zoals het alleen bij een werk van de altijd flamboyante Rosa von Praunheim kan: een groep Amerikaanse queers landt op een-of-andere manier in Berlijn en creëert hier hun eigen tegencultuur. Deze excentriekelingen (van elke denkbare seksuele oriëntatie, of misschien beter gezegd: desoriëntatie) zijn zelfs voor een stad als Berlijn teveel. In contrast met de haast mythische reputatie van de stad, toont Praunheim ons een door en door bekrompen Berlijn, vol van antisemitisme, nationalisme, xenofobie, transfobie en een lijst die eindeloos doorgaat. Yep, het is smerig, sleazy, totale kitsch, hilarisch en met veel (maar nooit teveel) camp, maar ook heel, heel menselijk. Een schandalig weinig vertoond juweeltje, met de legendarische dragqueen Angie Stardust in een van de hoofdrollen.
EN Beautifully trashy flick by the flamboyant Rosa von Praunheim. A group of American queers somehow land in Berlin, and create their own counter-culture. These eccentrics (of every imaginable sexual orientation, or disorientation) prove to be too much even for West Berlin. And contrary to its mythical reputation of being subversive, Praunheim shows us an uptight city of Berlin, rife with hidden antisemitism, nationalism, xenophobia, and transphobia. Yes, it's sleazy, campy, hilarious and outrageous – but it is also deeply human, even shockingly so. The cast includes the legendary drag queen Angie Stardust. A real gem, and an outrageously rare screening.
Zondag 12 september, 19:00
SPECIAL
Ein Virus kennt keine Moral (A Virus Knows No Morals)
Rosa von Praunheim | 1986 | Duitsland | 84' | EN subs
NL Een satirische, activistische zwarte komedie over aids? Tijdens het hoogtepunt van de pandemie midden jaren ’80? Geen probleem voor Praunheim! In wat officieel de eerste Duitse film over dit virus is, toont de filmmaker ons een serie van amorele sketches. Deze korte fictieve segmenten laten een discours zien waarin de grootste homofobe angst van de heteronormatieve maatschappij was, dat het virus buiten de barrières van de homogemeenschap zou breken en tot een globale pandemie zou worden. Denk aan zusters die de dobbelsteen lekker laten rollen om te beslissen welke patiënt als volgende sterft, een therapeut die zijn cliënt ervan overtuigd zijn eigen moeder om te brengen, Praunheim die zichzelf speelt als een corrupte badhuiseigenaar en nog veel, veel meer...
EN In this 1980s camp activist comedy on the AIDS crisis, von Praunheim presents a series of amoral sketches, reflecting through parody on the spread of the virus in society. These short pieces of fiction serve as a document of a time in which the main homophobic concern of straight people was that HIV/AIDS would escape the queer community to become a global pandemic. Expect nurses rolling the dice to see which of their patients will die next, a therapist convincing her client to kill his own mother, von Praunheim himself playing a corrupt bathhouse owner, and much more.
Zondag 12 september, 21:00
SPECIAL
Neurosia – 50 Jahre pervers (Neurosia: 50 Years of Perversity)
Rosa von Praunheim | 1995 | Duitsland | 89' | EN subs
NL Een thriller? Een biopic? Een mockumentary? Neurosia is dat allemaal. En meer! Na een 25-jarige carrière van het maken van schandaleuze films had Rosa von Praunheim in ’95 zeker meer dan genoeg vijanden gemaakt. Na de introductie bij de première van zijn nieuwste film wordt er een dodelijke aanslag op de filmmaker gepleegd. Gesine Ganzmann-Seipel, een tv-journalist die de opdracht krijgt om een serie over Praunheim te maken, gaat op onderzoek uit om er achter te komen wie hem heeft vermoord. Was Praunheim niet geliefd genoeg? Of presenteerde hij zich alleen als homofiel uit publiciteitsgeilheid? En zijn acteurs? Kregen die eigenlijk wel genoeg betaald? Neurosia brengt Praunheims hele oeuvre op een elegant cynische manier samen, om zijn vijftigste verjaardag groots te vieren op het moment van uitkomen.
EN A thriller? A biopic? A mockumentary? Neurosia is all that! After 25 years making scandalous films, Rosa von Praunheim certainly made a lot of enemies. In Neurosia he is killed on stage as he greets the audience after his latest film. Gesine, a journalist, is commissioned to make a television series about him. She starts investigating Praunheim's life, trying to find out who killed him. Was Rosa not loved enough? Did he pass himself off as a homosexual only for publicity reasons? Did he pay his actors enough? Neurosia elegantly brings together Praunheim’s whole oeuvre, celebrating his fiftieth birthday at the time of its release.